Tiêu chuẩn thiết kế cảnh quan là các nguyên tắc và quy định nhằm đảm bảo tính thẩm mỹ, chức năng, và bền vững của không gian cảnh quan. Những tiêu chuẩn thiết kế cảnh quan là cơ sở để đơn vị thiết kế tạo ra không gian ngoài trời đảm bảo tính thẩm mỹ và chức năng cho người sử dụng.
Tiêu chuẩn thiết kế cảnh quan cây xanh đô thị
Theo văn bản Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 9257 : 2012 về Quy hoạch cây xanh sử dụng công cộng trong các đô thị và tiêu chuẩn thiết kế được ban hành 01/8/2007, Chính phủ quy định các tiêu chuẩn thiết kế cảnh quan trong quy hoạch cây xanh đô thị.
Phạm vi áp dụng
Tiêu chuẩn thiết kế cảnh quan cây xanh đô thị được áp dụng quy hoạch và thiết kế cây xanh sử dụng cho cộng đồng trong đồ án quy hoạch đô thị. Không áp dụng cho diện tích trồng cây xanh ở các khu công nghiệp, khu nhà ở, trường học, vườn ươm, rừng phòng hộ…
Xem thêm: Quy hoạch thiết kế cảnh quan và tầm quan trọng của quy hoạch cảnh quan đô thị
Thuật ngữ và định nghĩa
Cây xanh sử dụng công cộng đô thị là những loại cây trồng trên đường phố (gồm cây bóng mát, cây trang trí, cây mọc tự nhiên, thảm cỏ trồng trên hè phố, dải phân cách, đảo giao thông); cây xanh trong công viên, vườn hoa; cây xanh và thảm có tại quảng trường và các khu vực công cộng khác trong đô thị.
Cây xanh sử dụng công cộng trong các đô thị được thiết kế quy hoạch gồm 3 loại:
- Cây xanh công viên
- Cây xanh vườn hoa
- Cây xanh đường phố
Đất cây xanh sử dụng công cộng là loại đất được sử dụng để xây dựng công viên, vườn hoa. Chỉ tiêu đất cây xanh sử dụng công cộng trong đô thị là diện tích đất cây xanh sử dụng công cộng trên quy mô dân số đô thị (m2/người).
Tiêu chuẩn xây dựng quy hoạch cây xanh và diện tích đất cây xanh sử dụng công cộng trong đô thị
Cây xanh được sử dụng công cộng trong đô thị phải được gắn kết chung với cây xanh sử dụng hạn chế, cây xanh chuyên môn và vành đai ngoài đô thị để tạo thành hệ thống hoàn chỉnh.
Việc quy hoạch và trồng cây xanh công cộng đô thị không được làm ảnh hưởng đến an toàn giao thông, làm hư hại công trình kiến trúc và đảm bảo an toàn cho con người và môi trường sống.
Tiêu chuẩn đất cây xanh sử dụng trong công viên được quy định dưới bảng như sau:
| Loại đô thị | Quy mô dân số
người |
Tiêu chuẩn
m2/người |
| 1. Đô thị đặc biệt | Trên hoặc bằng 1.500.000 | 7 – 9 |
| 2. Đô thị loại I và loại II | Trên hoặc bằng 250.000 đến dưới 1.500.000 | 6 – 7,5 |
| 3. Đô thị loại III và loại IV | Trên hoặc bằng 50.000 đến dưới 250.000 | 5 – 7 |
| 4. Đô thị loại V | Trên hoặc bằng 4.000 đến dưới 50.000 | 4 – 6 |
Trong các đô thị lớn (loại đặc biệt, loại I và II), bên cạnh các công viên khu ở cần có những công viên theo khu vực, công viên thành phố và những chức năng riêng biệt: công viên thiếu nhi, công viên thể thao, vườn bách thảo, công viên nước…
Công viên thiếu nhi với diện tích trên 10 ha phải tổ chức nhiều khu chức năng cho người sử dụng.
Yêu cầu thiết kế
- Thiết kế cây xanh sử dụng công cộng phải phải phù hợp với từng loại đô thị và tổ chức không gian, cải thiện môi trường, đáp ứng hoạt động vui chơi, giải trí, văn hóa, thể thao và mỹ quan đô thị.
- Tổ chức không gian xanh công cộng phải khai thác, lựa chọn đất đai thích hợp, đồng thời kết hợp hài hòa với mặt nước, với môi trường xung quanh, tổ chức không gian thành hệ thống với nhiều dạng phong phú: tuyến, điểm, diện
- Cây xanh đường phố cần được thiết kế để đảm bảo tác dụng trang trí, phân cách, chống bụi, chống ồn, phối kết kiến trúc, bảo vệ môi trường sống và không gây hại tới con người, không cản trở giao thông hay ảnh hưởng tới các công trình khác.
Xu hướng thiết kế cảnh quan trong thời đại mới
Trong hiện tại và tương lai, thiết kế không chỉ cần đáp ứng những tiêu chuẩn thiết kế cảnh quan. Kiến trúc sư cũng cần nắm bắt xu hướng thiết kế cảnh quan hướng đến tính chất bền vững, bảo vệ môi trường bằng cách sử dụng vật liệu thân thiện và ứng dụng công nghệ mới.
Thiết kế bền vững và thân thiện với môi trường
Xu hướng thiết kế bền vững và thân thiện với môi trường đang trở thành trọng tâm trong lĩnh vực cảnh quan, phản ánh sự quan tâm của con người đối với vấn đề bảo vệ hệ sinh thái và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Kiến trúc sư ưu tiên sử dụng loại cây bản địa bởi chúng có thể thích nghi với khí hậu của khu vực, có tính lâu dài, tối ưu thời gian và công sức chăm sóc. Các yêu cầu về lựa chọn và sắp đặt cây xanh được quy định rõ trong tiêu chuẩn thiết kế cảnh quan cây xanh.
Hệ thống thoát nước và xử lý nước hiện đại giúp quản lý tài nguyên tự nhiên hiệu quả, giảm lượng tài nguyên tiêu thụ. Đồng thời hệ thống này cũng hỗ trợ chủ đầu tư quản lý chất lượng đất và tránh xói mòn tài nguyên đất.
Thiết kế cảnh quan đô thị thông minh
Xu hướng thiết kế cảnh quan đô thị thông minh đang phát triển mạnh mẽ, hướng đến việc tạo ra không gian sống thân thiện và tiện ích cho cư dân đô thị. Trong tiêu chuẩn thiết kế cảnh quan, các giải pháp công nghệ cũng được quy định lắp đặt với một số công trình đặc thù, cung cấp giải pháp cho môi trường. Các thiết kế này thường tích hợp công nghệ hiện đại và yếu tố sinh thái để cải thiện chất lượng sống và môi trường đô thị.
Cảnh quan đô thị thông minh cũng tận dụng công nghệ chiếu sáng tiết kiệm năng lượng, hệ thống tưới tiêu và thoát nước nước thông minh, hệ thống điều khiển từ xa… nhằm mục đích bảo dưỡng và quản lý không gian cảnh quan. Thiết kế không gian đô thị đa lớp với nhiều tầng cây xanh sẽ đáp ứng tiêu chuẩn thiết kế cảnh quan, giúp giảm nhiệt đô thị và tăng khả năng hấp thụ CO2, góp phần xây dựng thành phố xanh.
Thiết kế không gian ngoài trời đa chức năng
Xu hướng thiết kế không gian ngoài trời đa chức năng giúp tối ưu hóa việc sử dụng không gian và đáp ứng nhu cầu đa dạng của người sử dụng. Các khu vực ngoài trời không chỉ đơn thuần là nơi để thư giãn mà còn được tích hợp nhiều tiện ích khác nhau. Các tiện ích đáp ứng nhu cầu vui chơi, gặp gỡ, tương tác hay thậm chí là làm việc của con người.
Không gian ngoài trời đa chức năng khuyến khích con người sinh hoạt ngoài trời, gắn kết với thiên nhiên. Đồng thời, xu hướng này cũng góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống, tạo ra cộng đồng đoàn kết.
Xem thêm: Quy trình thi công cảnh quan biệt thự của Mein Garten
Mein Garten – Đơn vị thiết kế, thi công cảnh quan số 1 Việt Nam
Mein Garten là đơn vị có khả năng tổng thầu thiết kế và thi công các công trình cảnh quan với quy mô từ nhỏ đến lớn, bao gồm thiết kế và thi công cảnh quan cây xanh công cộng đô thị đáp ứng tiêu chuẩn thiết kế cảnh quan. Với 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết kế và thi công cảnh quan, Mein Garten đã tham gia nhiều dự án thiết kế cảnh quan lớn với hệ thống công nghệ kỹ thuật hiện đại, đảm bảo thẩm mỹ và tối ưu chức năng sử dụng cho khách hàng: thiết kế khu đô thị Palm Manor, thiết kế cảnh quan Tổ hợp nhà ở cao tầng kết hợp dịch vụ thương mại, Thiết kế cảnh quan Đường hoa Yên Bái…
Các công trình cảnh quan công cộng trong đô thị được thiết kế và thi công bởi Mein Garten đảm bảo tiêu chuẩn thiết kế cảnh quan cây xanh kỹ thuật thi công chính xác. Mein Garten hướng đến những không gian mang tính bền vững thông qua sử dụng những vật liệu chất lượng cao và ứng dụng công nghệ hiện đại.
